Neurastenia

Neurastenia i przyczyny tego stanu

Choć termin neurastenia w psychiatrii obecny jest już od drugiej połowy XIX wieku, obecnie rozbity został na kilka różnych chorób, które w swoim obrazie przypominają zaburzenia pierwotnie opisywane jako neurasteniczne. Zaliczamy do nich między innymi zespół przewlekłego zmęczenia lub, niewiele mówiące, zaburzenia pod postacią somatyczną. Początkowo sądzono, że przyczyną neurastenii jest wyczerpywanie się energii gromadzonej w komórkach nerwowych, co miało prowadzić do uczucia ogromnego zmęczenia, niepokoju czy niemożności skupienia uwagi. Obecnie wciąż nie do końca wiadomo, jakie są przyczyny tego stanu, sugeruje się jednak, że pod wpływem silnego i długotrwałego stresu w istocie dochodzi do „wyczerpywania się” neurotransmiterów w synapsach nerwowych i rozwoju objawów. To właśnie stres jest uznawany za główny czynnik mający wpływ na pojawienie się neurastenii. Częściej dotyczy ona bowiem osób wykonujących obciążające psychicznie zawody. Na rozwój neurastenii decydujący wpływ ma przewaga układu współczulnego w mózgu – odpowiada on za wydzielanie m.in. amin katecholowych – adrenaliny i noradrenaliny.

Neurastenia i objawy

Neurastenię ze względu na dominujące objawy dzielimy na 3 typy. W typie hipostenicznym na pierwszy plan wysuwa się zmęczenie. Warto podkreślić, że jest to zmęczenie patologiczne, czyli pojawiające się bez powodu lub w sytuacjach, w których normalnie nie powinno się pojawić, np. Po lekkim wysiłku czy przy normalnych czynnościach. Oprócz tego obserwujemy obniżenie sprawności fizycznej, niepokój, pogorszenie zdolności do koncentracji czy problemy ze snem. W neurastenii hiperstenicznej dominują z kolei rozdrażnienie, wybuchowość, nadwrażliwość na bodźce psychiczne i fizyczne. Pacjenci miewają wahania nastrojów, czasami bliscy obserwują zmiany w zachowaniu czy przysposobieniu. Niekiedy te dwa typy występują naprzemiennie. Poza objawami ze sfery psychologicznej wystąpić mogą także objawy somatyczne. Zaliczamy do nich napięciowe, bóle głowy, zaparcia, biegunki, problemy z potencją, nietrzymanie moczu, zawroty głowy, bóle mięśniowe oraz tachykardię i potliwość.

Neurastenia i leczenie

Konwencjonalne leczenie neurastenii jest zagadnieniem trudnym i przysparza wiele problemów zarówno lekarzom pierwszego kontaktu, jak i psychiatrom. Podstawą jest psychoterapia, która jednak w dużej mierze zależna jest od nastawienia pacjenta i umiejętności samego terapeuty. Obecnie największą popularnością cieszy się metoda poznawczo behawioralna. W leczenie, zwłaszcza przy towarzyszących zaburzeniach endokrynologicznych, włączony musi być endokrynolog i dietetyk. W leczeniu zaburzeń neurastenicznych często zaleca się ograniczenie stresu, co miałoby złagodzić objawy i „odciąć” pacjenta od czynnika zaostrzającego objawy. Stosuje się techniki relaksacyjne, zajęcia grupowe oraz ćwiczenia rozluźniające i oddechowe. Ważnym elementem są także ćwiczenia fizyczne – zwłaszcza na świeżym powietrzu. Niekiedy, przy niemożności poradzenia sobie metodami łagodnymi, konieczna może być całkowita zmiana otoczenia, które wywołuje stres. Leczenie farmakologiczne w neurastenii włączane jest rzadko i zazwyczaj polega na przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych.

Neurastenia i Dieta Optymalna

Istotą choroby jest przewaga układu współczulnego w mózgu i tylko zwalczenie przyczyny powoduje wyzdrowienie. Należy zastosować Żywienie Optymalne – jest to leczenie przyczynowe. U wszystkich pacjentów stosujących Dietę Optymalną dra Kwaśniewskiego obserwuje się poprawę, a u większości ustępowanie objawów. Ważna jest ilość spożywanych w ciągu doby węglowodanów – nie powinna być niższa niż 50 gramów. Znakomite efekty przynosi regularne spożywanie móżdżku, który poprawia metabolizm tkanki nerwowej. Już ok. 100 gramów móżdżku na tydzień daje wymierne efekty. Układ przywspółczulny pobudzą z kolei prądy selektywne. Ich działanie wystarcza na kilka lub kilkanaście miesięcy, zabiegi można jednakże okresowo powtarzać. W trakcie leczenia prądami razem z ustępowaniem objawów, można powoli odstawiać leczenie farmakologiczne. Należy również pamiętać o wysiłku fizycznym – u pacjentów stosujących Żywienie Optymalne, a nie odczuwających zadowalających efektów najczęściej przyczyną jest właśnie brak aktywności fizycznej. Nie należy również zapominać o wpływie innych chorób na neurastenię. W przypadku wad anatomicznych, np. zastawek serca, leczenie należy zacząć od chirurgicznej ich korekcji. Po usunięciu takich przeszkód zastosowanie Diety Optymalnej przyniesie najlepszą skuteczność i pomoże zwalczyć chorobę.