Menopauza

Menopauza i okres okołomenopauzalny jest równie ważnym etapem życia kobiety, jak pierwsza miesiączka. Ten późniejszy etap nie przywodzi jednak na myśl młodzieńczej ekscytacji, a zazwyczaj wiąże się wręcz ze sporym ciężarem psychicznym. Czy starzenie układu rozrodczego może zostać opóźnione? Czy dieta może mieć na to wpływ?

Od dojrzewania po przekwitanie

Menopauzą często potocznie nazywa się okres w czasie życia kobiety związany z ustaniem miesiączkowania i ograniczeniem płodności. Z medycznego puntu widzenia menopauzą nazywa się ostatnią miesiączką w życiu kobiety. Kilkuletni okres poprzedzający i następujący po tym wydarzeniu określa się mianem perimenopauzy, przekwitania lub klimakterium.

Klimakterium jest w pewnym stopniu czasem nieuniknionym. Wiąże się bezpośrednio ze starzeniem. W związku z tym menopauza i wiek około 50 roku życia idą ze sobą właściwie w parze. W czasie przekwitania dochodzi do początkowej nieregularnej pracy kobiecych gonad (jajników), z późniejszym zupełnym jej zaprzestaniem. Bezpośrednio wpływa to na zmniejszenie produkcji hormonów płciowych, przyczyniających się do prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego.

Menopauza i przyczyny jej wystąpienia nie zawsze są jednak tak oczywiste. Choć mówi się o pewnej „zaprogramowanej” ilości komórek jajowych, coraz częściej spotkać się można z przypadkami przedwczesnego przekwitania, które dotyka kobiet młodych (przed 40 rokiem życia). Takie zjawisko uwarunkowane może być szeregiem różnych czynników. Może być spowodowane przyjmowaniem niektórych leków, występowaniem innych chorób (cukrzycy, zaburzeń pracy tarczycy) czy nieprawidłowym stylem życia.

Styl życia a klimakterium

Wykazany został znaczący wpływ środowiska i trybu życia na układ rozrodczy. Obserwujemy obecnie znaczne skrócenie czasu płodności oraz bardzo powszechne problemy u par związane ze staraniem się o dziecko. Wczesne nadejście przekwitania uwarunkowane jest w pewnym stopniu szybkim dojrzewaniem młodych dziewcząt, u których pierwsza miesiączka występuje już w czasie początkowych lat nauki szkolnej, a nawet w przedszkolach. Naturalnie zakończenie okresu płodności występuje wtedy wcześniej. Jednocześnie łatwo zauważyć częsty model postępowania, polegający na późnym rozpoczęciu planowania rodziny.

Widoczne jest wcześniejsze występowanie menopauzy u kobiet palących, a także stosujących innego rodzaju używki. Przedwczesne wejście w okres przekwitania związany jest też bezpośrednio ze starzeniem się organizmu, którego nasilenie zauważamy u osób prowadzących niezdrowy tryb życia.

Bardzo duży wpływ na układ rozrodczy ma także dieta. Zauważalne jest to szczególnie u osób zmagających się z zaburzeniami odżywiania, np. chorujących na anoreksję. Takie kobiety nierzadko obserwują ustanie miesiączkowania, związane z występowaniem znacznych zaburzeń hormonalnych. Powrót miesiączki często następuje po wprowadzeniu w życie zbilansowanej diety.

Menopauza i objawy przekwitania

Objawy pojawiające się w okresie przekwitania mogą różnić się w zależności od osoby. Częściowo można je przyrównać jednak do tych występujących w czasie dojrzewania płciowego. Zauważalne są wahania nastroju, gorsze samopoczucie psychiczne czy bóle głowy. Znaczące są także zmniejszenie grubości skóry, nawracające uderzenia gorąca, suchość pochwy czy nietrzymanie moczu.

Menopauza i leczenie jej objawów nie są kwestią łatwą. Okres przekwitania jest zupełnie naturalny i przechodzi go każda kobieta po osiągnięciu odpowiedniego wieku. Same symptomy związane z tymi zmianami w organizmie powodują jednak pewien dyskomfort, którego leczenie jest w związku z naturą problemu jedynie objawowe. Bardzo popularna jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ).

Czy można zatrzymać przekwitanie?

Po upływie roku od ostatniej miesiączki kobietę uznaje się często za niepłodną w związku z menopauzą. Istnieją jednak przypadki, zwłaszcza u kobiet przed 40 rokiem życia, u których wprowadzenie odpowiednich działań umożliwia uregulowanie miesiączek w czasie premenopauzy lub powrót miesiączki w przypadku jej zaniku.

Na takie działania naprowadzić może dietetyk. Duże usprawnienie pracy układu rozrodczego widoczne jest u osób stosujących odpowiednią dietę. Konkretnym sposobem odżywiania, dającym dobre skutki w regulowaniu pracy gonad, jest Żywienie optymalne. Bazuje ono na zwiększonym spożyciu tłuszczy, które są głównym składnikiem hormonów z grupy steroidowych, w tym właśnie płciowych. Dieta optymalna nie tylko wydłuża okres płodności, ale również zwiększa szansę zajścia w ciążę u par, które mają problemy tej natury. U kobiet dotkniętych klimakterium zauważalne jest złagodzenie objawów i mniejszą ich dotkliwość.

Starzenie, a zatem również przekwitanie, jest procesem fizjologicznym i występującym u każdej kobiety. Przejście przez ten okres może zostać jednak złagodzone. Pomoc w osiągnięciu takiego efektu zapewnić może wykwalifikowany dietetyk kliniczny.